Scenariusz nr 1 Badanie urazowe poszkodowanego na miejscu zdarzenia według schematu ITLS
Cele dydaktyczne
- Charakteryzuje techniki badania fizykalnego i kompleksowego badania fizykalnego dla potrzeb opieki pielęgniarskiej.
- Gromadzi informacje metodą wywiadu, obserwacji, pomiarów bezpośrednich i pośrednich (skale), analizy dokumentacji (w tym analizy badań diagnostycznych), badania fizykalnego w celu rozpoznawania stanu zdrowia pacjenta i sformułowania diagnozy pielęgniarskiej.
- Przeprowadza badanie podmiotowe pacjenta, analizuje i interpretuje wyniki dla potrzeb diagnozy pielęgniarskiej i jej dokumentowania.
- Wykorzystuje techniki badania fizykalnego do oceny fizjologicznych funkcji skóry, zmysłów, głowy, klatki piersiowej, w tym układu sercowo-naczyniowego, układu oddechowego, gruczołów piersiowych, jamy brzusznej, narządów płciowych, obwodowego układu krążenia, układu mięśniowo-szkieletowego i układu nerwowego.
- Zna metody, techniki i narzędzia oceny świadomości i przytomności.
- Zna standardy i procedury postępowania w stanach nagłych i zabiegach ratujących życie.
- Rozpoznaje stany nagłego zagrożenia zdrowia.
Środowisko symulacji
- manekin całopostaciowy z możliwością symulacji parametrów życiowych,
- mulage,
- sztuczna krew,
- środki ochrony osobistej,
Historia pacjenta
- mężczyzna,
- wiek 19 lat,
- rowerzysta,
- potrącenie przez samochód,
Podstawy teoretyczne
Szybkie badanie urazowe, poprzedzające badanie szczegółowe to ocena, której celem jest rozpoznanie wszystkich obrażeń stanowiących zagrożenie dla życia.
Natomiast badanie szczegółowe to dokładniejsze badanie, w trakcie którego można stwierdzić dodatkowe, mniejsze uszkodzenia ciała, które pominięto podczas badania wstępnego. Szczegółowe badanie chorych w stanie krytycznym należy zawsze przeprowadzać w trakcie transportu, gdy przewiezienie do szpitala nie trwa długo, a w drodze wykonuje się interwencje terapeutyczne. Jeśli po badaniu wstępnym nie stwierdza się stanu krytycznego, badanie szczegółowe należy przeprowadzić na miejscu wypadku.
Wywiad przeprowadza się podczas szybkiego badania urazowego, ale jeśli nie został przeprowadzony dokładnie lub ratownikowi wydaje się, że potrzebne są dodatkowe informacje, można je uzyskać właśnie podczas badania szczegółowego (zakładając, że chory jest przytomny).
Na badanie szczegółowe składają się następujące czynności:
- Zanotowanie wartości: ciśnienia tętniczego, tętna i częstości oddechów.Ocena neurologiczna, która będzie podstawą do późniejszego porównywania zmian stanu chorego. Powinna się na nią składać:
- W ostatnim okresie coraz częstsze są opinie, że saturacja krwi odczytana z pulsoksymetru powinna być również rutynowo oznaczana.
- Ocena stanu świadomości według skali GCS. U chorych przytomnych powinno się określić i odnotować informacje o stanie emocjonalnym i orientacji. W przypadku każdej zmiany stanu świadomości należy oznaczyć stężenie glukozy we krwi oraz dokonać odczytu saturacji krwi z pulsoksymetru. Przy jakimkolwiek podejrzeniu przedawkowania narkotyków podaje się 2 mg naloksonu dożylnie.
- Ocena źrenic,
- Ocena czynności motorycznych – czy chory może ruszać palcami u rąk i stóp?
- Ocena czucia – czy chory czuje dotyk na palcach rąk i stóp? Czy chory nieprzytomny reaguje na uszczypnięcie w palce rąk lub stóp?
3. Rozważenie celowości podłączenia monitorów (EKG, pulsoksymetr). Zwykle podłącza się je podczas transportu.
4. Szczegółowe badanie od głowy do palców stóp. Należy zwrócić szczególną uwagę na dolegliwości podawane przez chorego oraz ponownie ocenić obrażenia stwierdzone uprzednio.
Poza standardami badania badający powinien zwrócić uwagę na:
– głowę – wyciek z przewodów słuchowych i nosa, krwiaki powiek oczu i okolicy wyrostka sutkowa tego,
– szyję – wypełnienie żył szyjnych, przesunięcie tchawicy,
– klatkę piersiową – ruchy paradoksalne, niestabilność żeber, trzeszczenia podskórne, porównanie głośności szmerów serca w stosunku do głośności ocenianej podczas szybkiego badania urazowego, szczelność uprzednio założonych opatrunków na otwarte rany. Jeśli przy ponownym osłuchiwaniu stwierdzi się osłabione szmery oddechowe, należy jeszcze raz ocenić, czy chory nie ma odmy lub krwiaka opłucnej,
– brzuch – ocena napięcia mięśni powłok brzusznych; nie należy tracić cennego czasu na osłuchiwanie szmerów jelitowych. Jeśli brzuch jest bolesny przy delikatnym ucisku, można podejrzewać krwawienie wewnętrzne. Jeśli obwód brzucha jest dodatkowo zwiększony, należy się spodziewać, że utrata krwi do jamy brzusznej jest na tyle duża, że chory szybko wpadnie we wstrząs krwotoczny,
– miednicę i kończyny – ocena funkcji motorycznej, czucia i tętna na wszystkich kończynach, na których podejrzewa się złamania – badanie to należy wykonać zarówno przed, jak i po unieruchomieniu złamań. Złamania kończyn górnych ustawione kątowo zwykle najlepiej unieruchamiać w takiej pozycji, w jakiej je zastano. Większość złamań kończyny dolnej „nastawia się” do pozycji osiowej poprzez zastosowanie delikatnego wyciągu i unieruchomienie w szynie wyciągowej lub pneumatycznej. Chorym w stanie krytycznym unieruchomienie zakłada się w trakcie transportu,
Jeśli podczas szczegółowego badania stwierdzi się pogorszenie stanu chorego stanowiące zagrożenie życia, należy natychmiast podjąć decyzję o transporcie do szpitala.
Lista kontrolna czynności
Bibliografia
John Emory Campbell, Roy Lee Alson; ITLS International Trauma Life Support. Ratownictwo przedszpitalne w urazach; 2017