Scenariusz nr 6 Zmiana opatrunku na ranie niezainfekowanej lub w ranie zakażonej

Efekty kształcenia

  • Dobiera technikę i sposoby zakładania opatrunków na rany, w tym wykorzystuje bandażowanie,
    1. – sala zabiegowa

    – krzesło zabiegowe

    – trenażer kończyny górnej lub dolneJ

    – manekin całopostaciowy

    – sztuczna rana

    – materiały opatrunkowe

Przygotowanie sali symulacyjnej

– sala zabiegowa,

– krzesło zabiegowe,

– trenażer kończyny górnej lub dolnej,

– manekin całopostaciowy,

– sztuczna rana,

– materiały opatrunkowe,

Podstawy teoretyczne

Fazy gojenia się ran:

  1. Faza wysięku – w fazie wysiękowania lub oczyszczania dochodzi do wymywania pozostało­ści komórkowych, drobnoustrojów oraz szkodliwych produktów przemiany materii. W tej fazie rana sama oczyszcza się mechanicznie. Układ odporno­ściowy oraz mechanizmy tworzenia skrzepu są w tej fazie w pełni aktywowa­ne. Białe komórki krwi (leukocyty, makrofagi) migrują do obszaru rany i zaczynają absorbować oraz degradować ciała obce na drodze fagocytozy.
  2. Faza ziarninowania – W czasie ziarninowania tworzy się tkanka łączna (tak zwana ziarnina), bo­gata w komórki oraz naczynka krwionośne. W przypadku prawidłowego gojenia się, około 4 dni po zranieniu, w ziarninie tworzą się małe naczynia krwionośne (kapilary), które zaopatrują ją w niezbędne substancje. Fibro­blasty tworzą kolagen, umożliwiając rozwój tkanki łącznej. W fazie granu­lacji rana jest zazwyczaj dobrze unaczyniona, charakteryzuje się jasnoczer­wonym kolorem, jest szklista, a nawet przejrzysta oraz mokra. Nowo utwo­rzona tkanka wypełnia ranę, stając się podstawą konieczną do rozpoczęcia się fazy naskórkowania.
  3. Faza naskórkowania i regeneracji – między 6 a 10 dniem od momentu powstania rany rozpoczyna się faza regeneracji, w której dochodzi do zasklepienia się rany. Formują się wtedy dojrzałe włókna kolage­nowe, a rana zabliźnia się. Cechą charaktery­styczną dla tej fazy jest delikatna, bladoróżo­wa skóra. Dochodzi wówczas także do zmniej­szenia wysiękowania.

 

Rany przewlekłe

Rany przewlekłe to rany o długim czasie gojenia – na skutek obecności przynajmniej jednego czynnika spowalniającego ten proces. W zależności od przyczyny powstania rany, jeśli okres gojenia jest dłuższy niż 4-6 tygodni, taką ranę możemy nazwać przewlekłą.

 

Owrzodzenie żylne goleni stanowi 60-90% przypad­ków owrzodzeń umiejscowionych na nogach. Powodo­wane jest przez przewlekłą niewydolność żylną. W przy­padku tego schorzenia naczynia eferentne są uszkodzo­ne do tego stopnia, że nie są w stanie odprowadzić krwi z powrotem do serca. Akumulacja krwi zaburza prawidło­wy metabolizm oraz odżywienie tkanki. Prowadzi to do zniszczenia tkanki i powstania owrzodzenia.

Owrzodzenie tętnicze goleni powstaje, gdy na skutek miażdżycy płytka miażdżycowa osadza się na naczyniach aferentnych goleni,  co może to doprowadzić do powstania owrzodzenia tętni­czego. Dochodzi wówczas do zatkania naczyń, co może zagrażać całej koń­czynie. W 10% przypadków może natomiast utworzyć się owrzodzenie tętnicze goleni, przyjmujące zazwyczaj postać stosunkowo nie­wielkiej rany. Jednakże rana ta jest niegojąca się, gdyż naczy­nia nie są w stanie dostarczyć składników odżywczych/ tlenu, które są w procesie gojenia niezbędne. Może to prowadzić do infekcji.

Owrzodzenie cukrzycowe lub inaczej zespół stopy cukrzycowej składa się z różnych patologicznych zmian tkankowych w obrębie stopy. Dochodzi do nich w przebiegu choroby podstawowej, czyli cukrzycy. Na jej skutek po­wstaje nie tylko owrzodzenie, ale dochodzi także do deformacji/uszkodzeń stopy oraz paznokci. Cukrzyca powoduje zaburzenia przewodności nerwów sensorycznych, mo­torycznych oraz autonomicznych. Dodatkowo często uszkodzone są także naczynia krwionośne.

Owrzodzenia odleżynowe są wolno i trudno gojącymi się ranami. Do ich powstania dochodzi, jeśli na tkanki zewnętrzne ciała pacjenta i znajdujące się w nich naczynia krwionośne oddziałuje zbyt duży nacisk zewnętrzny. W efekcie tkanki nie są w pra­widłowy sposób ukrwione, co może doprowadzić do powstania owrzodzenia. Istnie­ją różne choroby, które sprzyjają powstaniu tego typu owrzodzenia, jedną z nich jest cukrzyca. Do grupy najwyższego ryzyka należą jednak pacjenci immobilizowani, na przykład przykuci do łóżka z powodu choroby.

Europejski Panel Doradczy ds. Odleżyn (EPUAP) oraz Amerykański Narodowy Panel Doradczy ds. Odleżyn opublikowały wspólne międzynarodowe definicje oraz system klasyfikacyjny owrzodzeń odleży nowych.

Lista kontrolna czynności